L'Entre-deux-Mers: Od wybrzeża do zamku, pewna słodycz życia

Pagórkowaty i porośnięty winoroślą terroir ze słynnymi winami również tworzy wysokiej jakości środowisko. Od architektury miejskiej po budownictwo wiejskie - to cała starożytna sztuka budowania, która wyraża się na tych ziemiach Gironde.

Położona pomiędzy Garonne i Dordogne, kraina „Entredeux-Mers” położona jest na wschód od największego departamentu Francji, Gironde (ponad 10 000 km2). Spoczywa na wyboistym płaskowyżu w kształcie trójkąta wpisanego między Bordeaux (na zachodzie), Cadillac, Saint-Macaire i La Réole (na południu), Sainte-Foy-la-Grande (na północy). 47 000 ha winorośli sklasyfikowanych przez AOC, które posiada, tworzy jedną z najsłynniejszych winnic na świecie, a ujście, które otwiera ją na Atlantyk, jest jednym z największych w Europie! Od wiosek po bastidy, krajobraz jest podkreślony przez „zamki” (posiadłości winiarskie), gospodarstwa rolne, domy towarowe i „coucoutes”, które należą do najstarszych budynków w regionie.

Od kukułki do straganu: siedlisko bogate w różnorodność

Jeśli geograficznie Entre-deux-Mers jest tym wiejskim regionem wyznaczonym przez Dordogne (wywodzący się z Masywu Centralnego) i Garonnę (pochodzący z Pirenejów), etymologicznie („Inter duo maria”), jest on powiązany z wpływem pływy, które płyną w górę biegu tych rzek przez ujście rzeki Gironde. To zielony kraj, który faluje od grzbietów po zbocza, od wzgórz po doliny. Chociaż rzadko wznosi się na wysokość ponad sto metrów, wygląda prawie jak „wysoki kraj”!

Rozrzucone w winnicy

Jego gleby są domeną łąk, upraw zbóż, sadów i oczywiście winorośli. Pod kierownictwem Kościoła winnica rozwijała się od XII wieku. Wino mszalne, codzienne spożycie przez mnichów, handel z Anglią: potrzeby są ogromne! Opactwo benedyktynów w La Sauve-Majeure odgrywa decydującą rolę w oczyszczaniu dobrze odsłoniętych zboczy pod uprawy winorośli.

Region słynie z win (pierwsze Côtes de Bordeaux, loupiac, Cadillac itp.), Region jest również znany ze swojego dziedzictwa opactw (La Sauve-Majeure, Blasimon, Saint-Ferme itp.), Bastides (Sauveterre-de-Guyenne , Sainte-Foy-la-Grande, Monségur, Créon…), średniowieczne miasta (Castelmoron-d'Albret, Saint-Macaire…) i zamki (Langoiran, zamek Malromé, w którym mieszkał Toulouse-Lautrec, domena Malagar, własność pisarza François Mauriac.). Żadne godne uwagi miasto nie dominuje nad tymi falującymi horyzontami. Jest to zatem siedlisko rozproszone, które najczęściej występuje naprzemiennie z farmami, małymi gospodarstwami, kwaterami, ufortyfikowanymi młynami itp.

„Coucoute”, siedziba „gavache”

W XV wieku, po zniszczeniach wojny stuletniej, panowie i opaci Guyenne zachęcali ludność sąsiednich prowincji (Limousin, Poitou, Charente, Bretania itd.) Do ponownego zaludnienia regionu i ożywienia rolnictwa. Chłopi, którzy mówią langue d'oïl, nie zawsze są dobrze akceptowani przez Gaskonów, którzy nazywają ich „gawaczami” („gabachou” w langue d'oc: „cudzoziemiec”).

To ponowne zaludnienie przybiera formę małych wiosek lub odizolowanych domów, głównie wokół Monségur, który staje się „małym gavacherie”. W szczególności siedlisko to nazywane jest „coucoute”, ponieważ wygląda jak kura, która wysiaduje jaja, rozkładając skrzydła. Jest to budynek łączący funkcje mieszkaniowe i użytkowe. Często
wznoszona w szczycie, fasada jest zwieńczona dachem z jednej strony dłuższym niż z drugiej. Z jednej strony skromne mieszkanie oddzielone jest od stajni stodołą, której drzwi wozu otwierają się pośrodku fasady.

Wraz z boomem rolniczym w XVIII wieku „coucoute” straciło swoją rolę mieszkalną, stając się przybudówką do większego gospodarstwa. Następnie mieściła stajnię, stodołę, chlew, stajnię itp., Aw pobliżu zbudowano wygodniejszy dom. Jest to prostokątna budowla zwieńczona czterospadowym dachem, na której znajduje się attyka wentylowana przez małe owalne lub romboidalne otwory. Zorientowany na południe dom ma ażurowe okna, które są liczniejsze i mają lepsze proporcje niż w starym budynku. Ramy z nadprożami łukowymi są nacięte z przylgą, w której znajdują się drewniane okiennice.

We wnętrzu niegdyś ubita posadzka wyłożona została regionalną terakotą lub terakotą. Niedaleko znajduje się chlew, otoczony wieżą, która łączy w sobie funkcje kurnika i gołębnika na piętrze.

Kiedy stodoła staje się twarda

Podstawowym siedliskiem jest dom „bloc-àterre”, prostokątny budynek, który łączy pod swoim dachem kwaterę, stodołę i piwnicę (lub piwnicę) w celu przechowywania wina. Pod koniec XVIII wieku te domy polikulturowe zyskały na objętości i komforcie, porzucając swoje funkcje rolnicze. Poddasze zastępuje piętro, na którym są wyposażone sypialnie; elewację zdobią pilastry, a biszkopt - podtrzymujący ryzalit dachu - znika przed profilowanym gzymsem. Budynki gospodarcze (stodoły, owczarki, magazyny itp.) Są budowane jako przedłużenie domu lub prostopadle do niego, wyznaczając otwarte lub zamknięte działanie dziedzińca.

Szlachetny dom na stoku

W połowie drogi między dworem a zamkiem, budynek kaplicy to dwór powstały w latach 1650-1850. Świadczy o wzbogaceniu się szlachty i mieszczaństwa w magistracie i handlu. Często budowany w połowie stoku, rozciąga budynek, który może osiągnąć długość od dwudziestu do trzydziestu metrów! Ten układ, zainspirowany konwentualnym planem Kartuzów, przyniósł mu swoją nazwę. Bardziej trzeźwi znajdują się na jednym poziomie, tworząc trzy lub cztery przęsła po obu stronach środkowych drzwi. Z jednej strony otwiera się na salon i pokoje recepcyjne; z drugiej na kuchni i sypialni.

Inne, bardziej okazałe budowle zbudowane są w piwnicach, flankowanych małymi prostopadłymi skrzydłami. Pośrodku do frontowej części frontowej prowadzą podwójne spiralne schody. Zbudowany przez towarzyszy podróży, inspirowanych architekturą renesansu, Charterhouse wznosi kamienne fasady, ozdobione pilastrami z kapitelami i trójkątnym lub zaokrąglonym frontonem. Symetryczne wykusze (wysokie, ustawione okna sugerują dobrą wysokość pod podłogą), narożne łańcuchy, gzymsy… i czterospadowy dach z dachówek kanałowych odzwierciedlają nastrojowy klasycyzm.

Stragan na przedmieściach

U bram Bordeaux utrzymuje się nieco wpływ „straganu Bordeaux”. Zbudowany z kamienia węgielnego w latach 1850-1930, ten parterowy dom jest zbudowany w piwnicy i zbudowany we współwłasności. Szeroki z przodu (5/10 metrów), rozciąga się na głębokość (15/20 metrów) i wychodzi na mały ogród lub dziedziniec. Tak zwane „proste” stragany
przecina boczny korytarz obsługujący trzy sale. Tak zwane „podwójne” stragany mają centralny korytarz, który obsługuje sześć osób.

Châteaux winne: Domeny owocowych roczników

Podobnie jak w Medoc i sąsiednich Graves, „château” lub posiadłość jest symbolem gospodarki skoncentrowanej na winorośli. Oznacza zarówno winnicę, jak i miejsce zamieszkania. Od jednego terroir do drugiego, te domeny są częścią bardzo zróżnicowanej architektury i są liczone w setkach!

Pochodzenie monastyczne

Pierwotnie Entre-deux-Mers przypomina rozległy las dębów, buków, wiązów… gdzie Saint Gérard (pochodzący z Corbie w Pikardii) założył pustelnię w 1079 roku. Wkrótce było tam opactwo La Sauve-Majeure. założony. Benedyktyni wyruszyli tam, aby sadzić winorośl. Wzorowane na dobrze eksponowanych zboczach, gleby gliniasto-wapienne i gliniasto-żwirowe (żwir, kamyczki itp.), Zmieszane z „boulbènes” (aluwium zdeponowane przez Garonnę) są idealne dla tej kultury.

Wspierane przez książąt Akwitanii i ustanowione jako sauveté (terytorium wolne od praw doczesnych), opactwo prosperowało. Etap na drodze do Composteli, staje się
aktywnym ośrodkiem religijnym, kulturalnym i gospodarczym.

Największy obszar Controlled Appellation d'Origine (AOC) w Gironde, Entredeux-Mers, obejmuje 47 000 hektarów winnic, z których wywodzi się słynny AOC: cadillac (wytrawne wina białe, słodkie i słodkie), loupiac (wina wytrawne i miękkie białe), entreeux-mers (wytrawne białe), pierwsze Côtes de Bordeaux (dość pełne wina czerwone), graves de Vayres (wytrawne białe wina owocowe i aromatyczne wina czerwone).

Owoce winorośli

W XVIII wieku powstanie grands crus z Bordeaux sprzyjało pojawieniu się wielu „zamków”. Najpiękniejsze posesje otwierają się kamiennym portalem zwieńczonym piramidalnym belkowaniem. Za ogrodem wznosi się zamek, który może przedstawiać centralny ryzalit zwieńczony frontonem, a na końcu flankowany pawilonami. Mansardowe dachy zwieńczone łupkiem oraz dach dodatkowo oszczędzający posadzkę pod poddaszem części wspólnej, tworzą piękną wolumetrię całości.

Jak wszędzie w Gironde, miejsce produkcji i przechowywania wina (kadzi i piwnica zwane „chai”) nie znajduje się pod ziemią. Odbywa się w budynkach gospodarczych, których grube kamienne mury z gruzu i ubite podłogi zapewniają chłód i wilgotność.

Od 1850 r. Kupcy przestawiali średniowieczne twierdze lub zlecali budowę nowych zamków. Zamiast tworzyć styl, architekci na nowo interpretują te z przeszłości. To panowanie eklektyzmu! Stąd pojawiają się rezydencje z perystylami, wieżyczkami zwieńczonymi latarniami, kolumnadami i balkonami na rogach.

Bastides: Nowe miasta… z XIII wieku

Na skrzyżowaniu posiadłości angielskich i francuskich Entre-deux-Mers, podobnie jak cała Akwitania, ujrzało powstanie nowego miejskiego środowiska. Od 1250 do 1330 roku w obecnym departamencie Gironde założono około trzystu bastydów. Powód ? Kontekst rywalizacji politycznej i gospodarczej między władcami, Kapetynami i Plantagenetami. Metoda ? Twórz miasta zbudowane od podstaw, aby skonsolidować przesuwające się granice Księstwa Akwitanii i Królestwa Francji, promując handel.

Aby zachęcić populacje do przyłączenia się do miejsc implantacji, dając im różne korzyści: zwolnienie z podatku, przeznaczenie działki określonej w planie urbanizacji pod budowę domu, dostęp do lasów, rzek, pieca i młyna itp.

Urbanizacja na linii

Administrowane przez konsulów lub ławników (wybieranych przez mieszkańców) miasta te mają plan o ścisłej geometrii: bloki kwadratowych lub prostokątnych mieszkań, prostopadłe ulice i centralny plac przeznaczony pod działalność handlową.

Z prawnego punktu widzenia fundacja opiera się na umowie paréage pomiędzy panem a jednym z jego wasali. W zamian za jego ochronę wykonawca zobowiązuje się do przekazania części dochodu handlowego bastide. Skodyfikowany ceremoniał polega na umieszczeniu kołka na środku ziemi i pociągnięciu za linę, aby narysować plan szachownicy. Na peryferiach geodeci wyznaczają mury obronne, dzielą teren na równe działki mieszkalne, a następnie rezerwują dwa centralne miejsca na plac i kościół. Miasto nie skupia się już wokół kościoła, ale plac, centrum życia i giełd (jarmarki i targi). Otoczony jest domami wspartymi podcieniami wyznaczającymi galerie („zadaszone”), w których kupcy i rzemieślnicy prowadzili kramy i warsztaty.

Kraina Gironde

Od epoki galijsko-rzymskiej złoża gliny w dolinie Dropt i Haute-Gironde sprzyjały powstawaniu wielu kaflarni i cegielni, z których do dziś pozostało tylko dziesięć. Utworzone w 1992 roku Stowarzyszenie rzemieślników i producentów płytek z Gironde ma na celu promocję tych produktów zrodzonych z ziemi i ognia.

STOWARZYSZENIE RZEMIEŚLNIKÓW KAFLI I PRODUCENTÓW PŁYTEK GIRONDE. Chatka. 2, rue Ganne. BP 32,33920 Saint-Savin.

Przydatne adresy
- Komitet Turystyki Departamentu Gironde 21, cours de l'Intendance. 33000 Bordeaux. Telefon. : 05 56 52 61 40 (www.tourisme-gironde.fr)
- Biuro turystyczne Entre-deux-Mers. 4, rue Issartier. 33580 Monségur. Telefon. : 05 56 61 82 73 (www.entredeuxmers.com)

Alain Chaignon.